|
Mesdames et Messieurs très bonne après-midi,
Au nom du Conseil d’Administration de la Communauté
Hellénique de Paris et des environs ainsi que celui de la
Communauté Chypriote de France et de son président Evagoras
Mavrommatis, j’aimerais vous remercier d’avoir répondu
présent à cet évènement musical qui clôture la saison des
manifestations de nos associations avant la période
estivale.
Je remercie la très chère Florence Berthout, Maire du 5ème
arrondissement qui nous accueille de nouveau dans cette
splendide salle de fêtes. Elle prendra la parole dans
quelques instants pour vous saluer.
Monseigneur Emmanuel est représenté par le Père Panayiotis
que je remercie.
Je remercie également pour sa présence et son soutien
infaillible, notre Consul, Dimitris Psiachas, seuls
représentant aujourd’hui de nos représentations tant
grecques que chypriotes. Je remercie et salue nos
Ambassadeurs qui soutiennent cette manifestation, étant
appelés à des obligations ailleurs. Je note la présence des
représentants du Bureau de presse.
Intervention de la Maire Florence Berthout
Je vais vous dire deux mots maintenant sur la création de la
chorale Euterpe, à laquelle j’ai appartenu longtemps, mais
mes obligations ne me permettent plus d’en faire partie. Je
continue à les soutenir et admirer le travail collectif qui
y est fait. Voilà :
Un soir de novembre 2003, quelques amis réunis autour d’un
ami commun, Constantin Liaskos, regrettaient de ne pas avoir
la possibilité de chanter ensemble les airs de leur pays
natal. Ils ont donc décidé de se mobiliser et ont créé une
association loi 1901, dont le but serait la sauvegarde et la
promotion des chants traditionnels helléniques de toutes les
époques et de tous les styles. Ainsi fut créée la chorale
Hellénique de Paris EUTERPE.
Aujourd’hui la chorale est entourée de musiciens
professionnels qui sont toujours de toutes les aventures de
la chorale et je nomme :
Manolis Chatzimanolis au chant
Dimitris Atzemis au bouzouki et à la mandoline
Thanassis Bililis au piano
Yannis Tziallas à la guitare
La direction de la chorale est assurée par celle que nous ne
présentons plus, virtuose du santour, globe-trotter mais
également notre chef de chœur : Ourania Lampropoulou.
Ce soir, les danseurs de l’Académie des danses « Le
Parthénon » nous font l’amitié de danser quelques danses
chypriotes. Nous les remercions chaleureusement !
Je donne la parole au président et créateur de la chorale :
Constantin Liaskos
1.
Καλησπερίζω δυο καρδιές (Κερκυραϊκή καντάδα)
Η Επτανησιακή και η Αθηναϊκή καντάδα
Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της μουσικής ζωής στα Επτάνησα
ανάγεται ήδη στον 18ο αιώνα με την πρώτη παράσταση όπερας
στο θέατρο Σαν Τζάκομο της Κέρκυρας, δηλαδή 45 ολόκληρα
χρόνια πριν την ίδρυση της Σκάλας του Μιλάνου. Η ανώτερη και
η μεσοαστική τάξη, με σπουδές στα Ωδεία της Ιταλίας, ίδρυε
θέατρα, φιλαρμονικές εταιρίες, μουσικά σχήματα και έμελλε να
οδηγήσει στην ανάπτυξη της περίφημης Επτανησιακής σχολής
που έδωσε στην Ελληνική μουσική τις πρώτες όπερες, τα πρώτα
έργα για πιάνο, τα πρώτα συμφωνικά ποιήματα. Όμως σχεδόν
όλοι οι μεγάλοι συνθέτες και οι τραγουδιστές δεν έβαζαν
αυστηρά στεγανά ανάμεσα στην λόγια και την λαϊκή έκφραση,
γράφοντας και τραγουδώντας όπως έλεγαν, τόσο για το σαλόνι
όσο και για το μπαλκόνι. Ενώ μαζί με τα λαϊκά δίστιχα
μελοποίησαν και στοίχους μεγάλων ποιητών όπως ο Διονύσιος
Σολωμός. Παράλληλα ο λαός, συνδυάζοντας την αρμονία
και
την μελωδικότητα του Μπελκάντο με τις τοπικές παραδόσεις της
υπαίθρου, οδηγήθηκε στην καλλιέργεια των λαϊκών μορφών της
Επτανησιακής μουσικής, στην τετράφωνη καντάδα, την
Κεφαλλονίτικη αριέτα, την Ζακυνθινή σερενάτα και την
αρέκεια.
Με την ενσωμάτωση των Επτανήσων το 1863, η πλούσια αυτή
μουσική παράδοση μεταφυτεύτηκε στην Αθήνα και τα άλλα αστικά
κέντρα.
Έτσι
σε συνδυασμό με την ίδρυση το 1871 του Ωδείου Αθηνών, έκαναν
την εμφάνισή τους οι πρώτοι συνθέτες της Αθηναϊκής νυκτωδίας
παρά την απαγόρευση της αστυνομίας για δημόσια άσματα μετά
την δεκάτη νυκτερινή ώρα.
La culture et le développement de la vie musicale dans les
îles Ioniennes date déjà du 18ème siècle, avec la
représentation du premier Opéra au théâtre San Giacomo de
Corfou, soit 45 ans avant la création de la Scala. La classe
moyenne et supérieure, après avoir étudié aux Conservatoires
de l'Italie, créait des groupes de musique et devait
conduire au développement de la célèbre école ionienne qui a
donné à la musique grecque ses premiers opéras, les
premières œuvres pour piano, les premiers poèmes
symphoniques. Mais presque tous les grands compositeurs et
chanteurs ne mettaient pas de barrières strictes entre les
paroles et l'expression populaire, ils soutenaient que leur
musique pouvait être chantée à la fois dans les salons comme
sous les balcons. Tout en chantant des chants folkloriques,
ils ont mis en musique des poèmes de grands poètes tels que
Dionysios Solomos. Le peuple a mêlé l'harmonie et la mélodie
du Belkanto avec les traditions rurales locales et cette
musique a été appelée : sérénade quadriphonique Ionienne
Avec le rattachement des îles ioniennes en 1863 à la Grèce,
cette riche tradition musicale fut transplantée à Athènes et
dans d'autres centres urbains. Ainsi, en liaison avec la
création en 1871 du Conservatoire d'Athènes, sont apparus
les premiers compositeurs de la sérénade d'Athènes, malgré
l’interdiction de chanter en public après dix heures le
soir ;
1.
Ξανθούλα (Νικόλαος Μάντζαρος/ Διονύσιος Σολωμός)
2.
Κελαηδήστε ωραία μου πουλάκια (Καντάδα Επτανήσων)
3.
Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά (Γεώργιος Κωστής/ Γεώργιος
Δροσίνης)
4.
Λαλουν τ΄αηδόνια (Διονύσιος Λαυράγκας)
5.
Μπαρμπα-Γιάννης Κανατάς (Παραδοσιακό
6.
Μια βαρκούλα θ΄αρματώσω (Ζακυνθινή καντάδα)
Έλληνες ποιητές,
όπως ο Δροσίνης, Βιζυηνός, Πολέμης, Ραγκάβης και άλλοι...
έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στο γράψιμο στοίχων που μελοποίησαν
με ευαισθησία οι τραγουδοποιοί της Αθηναϊκής καντάδας,
δίνοντας κοσμαγάπητα τραγούδια που έμειναν κλασσικά. Το
κανταδόρικο τραγούδι δεν ήταν υπόθεση ατομική αλλά κατ'
εξοχήν συλλογική, δεδομένου και του χορωδιακού του
χαρακτήρα.
Alors que les poètes grecs, Drosinis,
Vizyinos, Polemis, Ragavis et d'autres... ont donné une
importance particulière à l'écriture de textes mis en
musique par les compositeurs sensibles et ont créé des
chansons qui furent très aimées par le public, devenus des
classiques et ont constitué ce qui a été appelé la sérénade
athénienne. Les sérénades n’étaient pas une chanson
personnelle mais surtout une chanson collective étant donné
son caractère choral.
1.
Εις τον αφρό της θάλασσας [Γιαλό-γιαλό]
(Κεφαλονίτικη καντάδα)
2.
Το γελεκάκι (Σπύρος Ολλανδέζος/ Γιάννης Θεοδωρίδης)
3.
Απόψε την κιθάρα μου (Ζακυνθινή καντάδα)
4.
Στης πλάκας τις ανηφοριές (Αθηναϊκή καντάδα)
5.
Το Παπόρο (Παραδοσιακό
Επτανήσων)
Κύπρος
Η Κύπρος αποτελεί κομμάτι του ελληνισμού και η μουσική της
παράδοση επιρρεάζεται από την παράδοση της Ελλάδος. Η
Κυπριακή μουσική παράδοση διαδόθηκε από στόμα σε στόμα. Τα
όργανο που συνοδέυουν την μουσική τους είναι η φλογέρα, το
πιδκιαύλι( παράγεται από την σύνθετη λέξη παιδί και αυλός
και είναι είδος γλυκόφωνου ευθυάυλου,όργανο που
χρησιμοποιούσαν κύριως οι βοσκοί) , ταμπούρας , η ταμπουτσιά
και τα σφυρίγματα. Με την πάραδο του χρόνου όμως προστέθηκε
το λαούτο και αργότερα το σολιστικό βιολί.
Χρησιμοποιώντας τον ιδιωματισμό της γλώσσας τους οι Κύπριοι
μουσικοί τραγούδησαν τον πόνο, την χαρά, ηρωικά κατορθώματα,
την ξενητιά και την ελπίδα της ένωσης με την μητέρα Ελλάδα.
Επιρρεάστηκε πολύ η μουσική τους από την βυζαντινή μουσική
μετά την άλωση της πόλης που μεγάλος αριθμός κατοίκων της
βυζαντινής επικράτειας εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. Λόγω της
γεωγραφικής της θέσης είναι το σταυροδρόμι της ανατολής και
της δύσης και αυτό φαίνεται και στη μουσική τους.
Η Κύπρος
έχει γαλουχίσει στους κόλπους της μεγάλους καλλιτέχνες, οι
οποίοι γίναν πρώτα ονόματα τόσο στη Κύπρο όσο και σε όλη την
Ελλάδα. Είναι ένας λαός που η μουσική ρέει στις φλέβες του
από την ώρα της γέννησής του.
Chypre fait partie de l'hellénisme et sa tradition musicale
est influencée par la tradition grecque. La tradition
musicale chypriote s'est répandue de bouche à oreille.
L'instrument qui accompagne leur musique est le fifre, le
pidkiafli (mot composé par le mot paidi et avlos) sorte de
flûte au son très doux principalement utilisé par les
bergers), le tambour, le tampoutsia et de sifflets. Au fil
des ans, cependant, le luth et plus tard le violon solo ont
été ajoutés. En utilisant l'idiome de leur langue les
musiciens chypriotes ont chanté la douleur, le plaisir, les
actes héroïques, l'exil et l'espoir d'une union avec la
Grèce. Leur musique a été fortement influencée par la
musique byzantine. Après la chute de Constantinople un grand
nombre d'habitants byzantins se sont installés à Chypre. En
raison de sa situation géographique, elle est le carrefour
de l'Orient et de l'Occident et cela se reflète également
dans leur musique.
Chypre a donné des grands artistes, qui sont devenus
célèbres à Chypre et dans toute la Grèce. La musique coule
dans les veines de ce peuple dès le moment de sa naissance.
1.
Το γιασεμί (Παραδοσιακό)
2.
Τηλλυρκιώτισσα φωνή (Παραδοσιακό)
3.
Η βράκα (Παραδοσιακό)
4.
Χρυσοπράσινο φύλλο Μίκης Θεοδωράκης /
Λεωνίδας Μπαλένης
5.
Δεν κλαίω γι΄αυτά που μου΄χεις πάρει (Μάριος
Τόκας / Γιάννης Ρίτσος)
Έλληνες συνθέτες
Οι επιρροή των νεώτερων συνθετών από τους παλαιότερους
συνθέτες αλλά και απ την παράδοση έφερε μια αναγέννηση στο
νεώτερο ελληνικό τραγούδι, το οποίο ονομάστηκε και έντεχνο
μιας και οι νεώτεροι αυτοί συνθέτες μελοποίησαν τους
ποιητές. Έχουμε ένα πάντρεμα της ποίησης και της μουσικής,
ειδικότερα την περίοδο της δεκαετίας 1960 70 που άφησε
αριστουργήματα τραγουδιών.
L'influence des compositeurs plus
anciens sur les jeunes, mais aussi l’influence de la
tradition a apporté un renouveau dans la nouvelle chanson
grecque, puisque ces nouveaux compositeurs ont mis en
musique des poètes. Des chefs-d’œuvre musicaux ont été créés
dans les années 1960 - 1970.
1.
Τσάμικο (Μάνος Χατζηδάκης / Νίκος Γκάτσος)
2.
Γράμματα στο
Μακρυγιάννη
(Ηλίας Ανδριόπουλος/ Μάνος
Ελευθερίου)
3.
Μαργαρίτα
μαγιοπούλα
(Μίκης Θεοδωράκης / Ιάκωβος Καμπανέλλης)
4.
Γεια σου χαρά σου
Βενετιά
(Σταύρος Ξαρχάκος/ Νίκος Γκάτσος)
Άξιον εστί
Ένα σπουδαίο έργο ποίησης του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη που
μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη είναι το Αξιον Εστί. Εξη
αποσπάσματα αυτού του έργου θα ακούσετε τώρα και με αυτά θα
κλείσουμε την αποψινή μας εκδήλωση.
Un immense poème d’Odysseas
Elytis, mis en musique par Mikis Theodorakis, est Axion Esti.
Six extraits de ce poème seront maintenant entendus et c’est
ainsi que nous clôturerons notre manifestation.
(Μίκης
Θεοδωράκης /
Oδυσσέας
Ελύτης)
5.
Ένα το χελιδόνι
6.
Με το λύχνο του άστρου
7.
Ναοί στο σχήμα του ουρανού
8.
Ανοίγω το στόμα μου
9.
Της αγάπης αίματα
10.
Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ
|
